De kracht van thee
min leestijd
18 januari 2024
De natuur heeft ons een enorme verscheidenheid aan planten geschonken, waarvan veel medische eigenschappen bezitten die ons kunnen helpen om aandoeningen op natuurlijke wijze te behandelen of ons immuunsysteem te versterken. In zomer en winter, en elke dag ertussen, zijn thee en kruidenthee altijd welkom om ons te verfrissen of te verwarmen. Deze dranken bevatten geen calorieën en zijn minder zuurhoudend dan koffie. Ze zorgen ervoor dat we voldoende vocht binnen krijgen en als extra bonus bieden ze gezondheidsvoordelen.
De kracht van thee
Planten worden al sinds mensenheugenis gebruikt
Al eeuwen lang zijn planten overal ter wereld gebruikt om levensreddende behandelingen te ontwikkelen. Zo werd salie al in 6000 voor Christus in Egypte gebruikt om de vruchtbaarheid van vrouwen te stimuleren. Naarmate de tijd verstreek, waren de belangrijkste medicinale planten niet meer weg te denken uit de tuinen die kloosters en kathedralen omringden. In deze middeleeuwse kruidentuinen vond je tijm, salie, venkel, bijvoet, rozemarijn en tal van andere aromatische planten en kruiden die monniken en artsen gebruikten als natuurlijke remedie om hun patiënten te genezen.
Meer dan een theepauze
Voor veel mensen betekent een kop thee een moment van rust tijdens een drukke dag. Tussen twee vergaderingen in of wanneer de kinderen eindelijk in bed liggen, biedt die gloeiend hete kop thee in je handen een gevoel van ontspanning en geluk. Voor anderen is het een moment van gezelligheid: een pot kalmerende kruidenthee delen met vrienden na een lange wandeling, of een lekkere kop thee drinken met je vriend of vriendin op een terrasje. Sommige planten, zoals rozemarijn, munt of groene thee, zijn een gezonde en verkwikkende manier om onze cafeïneconsumptie te beperken. Dat is vooral handig als je moeite hebt met slapen (1/4 van de cafeïne die je binnenkrijgt, bevindt zich 12 uur later nog in je bloedbaan).
Een echte farmacopee van planten
Planten zitten vol met fytovoedingsstoffen. Dat zijn actieve chemische verbindingen die bijdragen aan de gezondheid en die het immuunsysteem ondersteunen. Hier vind je een (onvolledige) lijst van de belangrijkste planten die je kunt gebruiken voor kruidenthee of infusie, samen met hun krachtige eigenschappen:
Tijm is een geweldige stimulans voor het immuunsysteem. Het helpt bij KNO- en ademhalingsproblemenenhet helpt tegen de griep. Het heeft uitzonderlijke antibacteriële, antivirale en ontsmettende eigenschappen. Tijm helpt bij het behoud van een gezonde balans van de darmfloraenhet helpt bij het sneller verteren van zwaar voedsel, waardoor tijm jouw beste vriend is na een zware of vette maaltijd.
Salie kan vrouwen hun hele leven van nut zijn, behalve als je zwanger bent, borstvoeding geeft of lijdt aan bepaalde ziektes, zoals hormoongerelateerde kanker. Het helpt bij het verlichten van menstruatiepijn en hormonale klachten (kramp, ovulatieproblemen, opvliegers en excessief zweten), evenals diverse spijsverteringsklachten (winderigheid, colitis, spijsverteringsproblemen of diarree).
Linde heeft krampverlagende, kalmerende en pijnstillende eigenschappen. Het wordt aanbevolen bij problemen met slaap, verlicht stress en angst, en het vormt een effectieve bestrijding van verkoudheid (door de hoeveelheid snot te verminderen). Je maakt thee door het blad en de schutbladeren van deze planten te laten trekken.
Citroenverbena verbetert de spijsvertering en verzacht buikkrampen. Het heeft ook stressverlichtende eigenschappen, waardoor je makkelijker in slaap valt. Daarom is het een ideale kruidenthee om aan het eind van de middag, om een uur of zes, te drinken als je moeite hebt met slapen.
Pepermunt is geweldig voor de spijsvertering en is rijk aan antioxidanten. Het helpt tegen spijsverteringsproblemen als een opgeblazen gevoel, misselijkheid, gastritis en verminderde leverfunctie.
Citroenmelisse heeft een aangenaam verzachtend effect op het zenuwstelsel. Het bezit krampstillende, windafdrijvende en pijnstillende eigenschappen, en bevordert een normale maagfunctie.
De grote brandnetel groeit overal om ons heen, maar heeft een slechte reputatie gekregen vanwege de jeukende en prikkende huidirritatie. Maar brandnetels zijn rijk aan ijzer en vitamine C. Ze bezitten ontstekingsremmende eigenschappen en helpen bij hoest en verkoudheid. Dankzij de grote hoeveelheid antioxidanten helpen ze ook celveroudering tegen te gaan. Maar de brandnetel stimuleert ook de productie van gal, dus vermijd dit kruid als je galblaasproblemen of hoge bloeddruk hebt.
Groene thee is rijk aan polyfenolen (antioxidanten) en vitamine C. Het is erg populair in Azië en je vindt het daar in veel verschillende vormen: poeder (matcha), in balletjes gerold (gunpowder), in naaldjes gerold (sencha) of in de originele vorm gedroogd (natural leaf).
Zwarte thee komt van dezelfde struik als groene thee – na de oogst worden de bladeren eenvoudigweg een paar uur in de zon gedroogd en daarna gefermenteerd. Zwarte thee bevat polyfenolen (catechinen en flavonoïden) die helpen om slecht cholesterol te bestrijden en hart- en vaatziekten te voorkomen. Maar wees wel voorzichtig, want de tanines in groene en zwarte thee kunnen de ijzeropname remmen. Daarom kun je deze thee beter niet drinken tijdens de maaltijd, vooral niet als je gevoelig bent voor bloedarmoede. In tegenstelling tot koffie, bevatten de moleculen in groene en zwarte thee theïne, dat een aangenamer en langduriger stimulerend effect heeft. De cafeïne in koffie doet meestal snel zijn werk, maar het effect duurt niet lang.
Rooibosthee (ook wel rode thee genoemd) komt van de rooibosplant. Technisch gezien is het geen echte thee, want het bevat geen theïne of cafeïne. Het heeft een positief effect op astma, allergieën en enkele huidaandoeningen, zoals eczeem. Rooibosthee is rijk aan antioxidanten en je kunt het gerust 's avonds drinken, net als kruidenthee.
Zo kies je en bereid je de thee
Kies altijd losse thee van biologische (en geurige) planten in plaats van theezakjes. Op deze manier kunnen de bladeren zich gemakkelijker in het water ontvouwen om hun oorspronkelijke vorm aan te nemen en hun fytoutriënten vrij te geven. Natuurlijk kun je ook verse planten gebruiken als je ze in de tuin hebt. Gebruik geen kokend water (boven de 80 graden), want dit maakt sommige theesoorten bitter en vermindert de antioxiderende eigenschappen. Neem ongeveer 1 theelepel losse thee op een mok water. Laat pakweg 5 minuten trekken.
Om de voordelen echt te merken, drink je 21 dagen lang 4 koppen thee per dag.
Je kunt ook prima koude thee maken door de gedroogde planten in water op kamertemperatuur te laten trekken. Laat het mengsel 12 tot 16 uur op een koele plek trekken en geniet daarna van je verfrissende drank.
Een drankje voor het slapengaan
1 theelepel rooibosthee
1 theelepel gedroogde linde
1 snufje gedroogde lavendelbloesem
Laat de planten 5 minuten trekken in 300 ml warm water (75 graden). Zeef daarna het mengsel en geniet van je kalmerende kruidenthee (pas op dat je je mond niet brandt). Drink deze thee 's avonds na het eten, om je te helpen in slaap te vallen.
Marie-France Farré
Marie-France Farré is een ervaren naturopaat en heeft een opleiding Volwaardige plantaardige voeding gevolgd aan eCornell University. Ze heeft veel boeken geschreven over gezondheid en welzijn, en schrijft vaak voor gespecialiseerde tijdschriften. Ze is zowel holistische chef-kok als yogalerares, woont in Les Landes en is moeder van drie kinderen.